Business Analyst là gì? Nghề BA và những kĩ năng cần thiết

Business Analyst – Nghề phân tích nghiệp vụ đang là một trong những nghề dẫn đầu xu hướng hiện nay và thu hút được rất nhiều sự quan tâm của các bạn trẻ. Để giúp mọi người biết rõ hơn về nghề Business Analyst, hãy cùng Cole tìm hiểu về những khái niệm cơ bản nhất về nghề Ba dưới đây nhé!

Business Analyst là ai?

Business Analyst hay Chuyên Viên Phân Tích Nghiệp Vụ (BA) là người chịu trách nhiệm phân tích nhu cầu của khách hàng; và các đối tác đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp; để tìm hiểu và đề xuất phương pháp giải quyết vấn đề phát sinh. Họ giúp cải thiện cách thức vận hành kinh doanh, giảm thiểu chi phí hoạt động; sử dụng hiệu quả nhất nguồn lực có giới hạn; và hỗ trợ cho khách hàng tốt hơn.

Business Analyst là làm gì?

Công việc tổng quát và Nghiệp vụ chi tiết của Business Analytics như sau:

Bước 1: Làm việc với yêu cầu của khách hàng

Từ việc khơi gợi, khai thác yêu cầu một người làm Business Analyst sẽ trực tiếp phân tích và đề xuất những giải pháp phù hợp; mô hình hóa các quy trình; tài liệu hóa yêu cầu và xác nhận thông tin với khách hàng.

Bước 2: Chuyển giao thông tin cho nội bộ team

Bao gồm cả team phát triển dự án như PM, Dev, QC,… hay những team liên quan đến dự án bạn đang thực hiện; hoặc 1 module được nhúng hay tích hợp vào hệ thống mà bạn đang phụ trách.

Bước 3: Quản lý sự thay đổi của yêu cầu

Vì bản chất của Business là luôn thay đổi; vì vậy sẽ có những yêu cầu theo thời gian cần phải được cập nhật lại. Do đó, BA cần phải phân tích được những ảnh hưởng của sự thay đổi đó đến tổng thể hệ thống; và phải quản lý được sự thay đổi đó qua từng phiên bản được cập nhật trong tài liệu.

Mức Lương của Business Analyst và lộ trình nghề nghiệp BA

Con đường phát triển nghề BA và mức lương tại các level. Theo Vietnamsalary, mức lương trung bình của một BA tại Việt Nam hiện nay rơi vào 18,2tr đồng và tăng theo cấp số nhân với số năm kinh nghiệm. Ngay cả mức lương thực tập của BA cũng cao hơn mặt bằng chung, rơi vào từ 4-7 triệu đồng. Lộ trình nghề nghiệp của BA rất rộng mở và phát triển nhanh, đối với một Senior BA (mất 3-4 năm trong nghề) có thể đạt tới mức lương hơn 40 triệu/tháng. Tham khảo tại hình dưới đây:

Theo số liệu thống kê từ các trang tuyển dụng việc Business Analyst thì Cole xin đưa ra số liệu tham khảo đến các bạn, tuy nhiên đây chỉ là con số tham khảo vì thời gian đầu mức lương nghề chưa thực sự ổn định, bạn có thể tham khảo mức lương business analyst – bài viết đươc cập nhật liên tục biến động của công việc này:

• Junior Business Analyst 1-2 năm dao động 10-15m/ tháng
• Senior Business Analyst dao động từ 15-40m/ tháng tùy kinh nghiệm và mô hình hoạt động của công ty
• Principal Business Analyst trung bình 45-60m/ tháng với các tổ chức nước ngoài hoặc tập đoàn lớn
• Business Analyst Manager thường > 50m/ tháng với các công ty lớn, tập đoàn lớn

Phân biệt IT BA và Non – IT BA

IT BA là gì?

IT Business Analyst hay là Information Technology Business Analyst hay viết tắt là IT BA. Từ này để chỉ một chuyên viên phân tích nghiệp vụ phần mềm cho doanh nghiệp. Trách nhiệm chính của ITBA bao gồm là cầu nối giữa bộ phận CNTT và các bên liên quan, phân tích yêu cầu và giải quyết các vấn đề bằng cách sử dụng các giải pháp công nghệ thông tin. Hay nói một cách dễ hiểu thì ITBA là người làm Business Analyst trong ngành IT.

Non – IT BA là gì?

Non – IT BA là những người làm công việc của một Business Analyst nhưng không ở trong lĩnh vực công nghệ. Họ vẫn sẽ làm công việc đi phân tích vấn đề kinh doanh và đưa ra giải pháp cho doanh nghiệp nhưng không phải là vấn đề liên quan đến CNTT sâu như IT BA.

Thực trạng BA ở Việt Nam

Ở Việt Nam hiện nay 90% người làm BA là IT BA vì vị trí này trong các công ty công nghệ được trọng dụng cao, mức lương tính bằng tiền đô và có lộ trình thăng tiến dễ dàng.

Hiện nay các Business Analyst thường làm 3 nghiệp vụ chính

Management Analyst

Các nhà phân tích quản lý, thường được gọi là chuyên gia tư vấn quản lý; đề xuất các cách để cải thiện hiệu quả của tổ chức. Họ tư vấn cho các nhà quản lý về cách làm cho các tổ chức có lợi hơn thông qua việc giảm chi phí và tăng doanh thu.

Systems Analyst

Một chuyên viên phân tích hệ thống là người sử dụng phân tích và thiết kế kỹ thuật; để giải quyết các vấn đề kinh doanh sự dụng công nghệ thông tin. Các chuyên viên phân tích hệ thống có thể coi như những tác nhân thay đổi; người xác định những cải tiến cần thiết của tổ chức; thiết kế hệ thống để thực hiện những thay đổi đó, đào tạo và tạo động lực cho người khác sử dụng hệ thống.

Data Analyst

Một chuyên gia phân tích dữ liệu sẽ thu thập thông tin số và kết quả hiện nay; thông thường những dữ liệu này sẽ ở dạng đồ thị và biểu đồ hoặc dưới dạng sơ đồ, bảng biểu và báo cáo. Sau đó sử dụng các dữ liệu, số liệu đó để xác định xu hướng và tạo mô hình; để dự đoán những gì có thể xảy ra trong tương lai.

Những bằng cấp yêu cầu khi làm nghề business analyst

Dưới đây là những bằng cấp, chứng chỉ bạn cần sở hữu khi quyết định theo đuổi nghề business analyst:

• Bằng tốt nghiệp ngành kinh tế là điểm khởi đầu vì nó sẽ bao gồm một số chủ đề quan trọng như quản trị kinh doanh, sự nhạy bén trong kinh doanh, quản lý hoạt động, nguồn nhân lực, hậu cần, tài chính, kế toán và quản lý kinh doanh.
• Bằng thạc sĩ kinh doanh như MBA cũng có thể cung cấp cho bạn kiến ​​thức bạn cần để đảm nhận vai trò này.

Khác với những điều này, bạn nên tham gia khóa học cấp chứng nhận để apply vào những vị trí phân tích kinh doanh cơ bản không yêu cầu kinh nghiệm. Những chứng chỉ này chủ yếu thuộc IIBA, cụ thể là:

• ECBA
• CCBA
• Certified Business Analyst Professional (CBAP)
• Certified Management Consultant

Ứng dụng thực tế cũng được yêu cầu để apply cho vị trí BA không yêu cầu kinh nghiệm. Điều này có thể có nghĩa là bất kỳ khóa đào tạo thực tập hoặc công nghiệp nào bạn cũng có thể tham gia trong khi học lấy bằng cử nhân hoặc bằng master.

Nhóm ngành tuyển dụng BA nhiều nhất

Nhóm ngành tuyển dụng BA nhiều nhất

Theo IIBA (Viện Phân tích Kinh doanh Quốc tế), Công nghệ thông tin & Tài chính/ Bảo hiểm là 2 nhóm ngành hot nhất hiện nay; (chiếm 30% và 23% trong tổng số các ngành mà chuyên viên phân tích nghiệp vụ làm việc); hứa hẹn nhiều tiềm năng phát triển. Để nâng cao chất lượng các hoạt động kinh doanh; các công ty Công nghệ thông tin và Tài chính/ Bảo hiểm cần những chuyên viên phân tích nghiệp vụ am hiểu về lĩnh vực chuyên ngành để có thể phát triển các giải pháp hoặc giảm chi phí. 

Theo sau đó là các ngành: Chính phủ và khu vực công; Kinh doanh – Dịch vụ, Tư vấn; Chăm sóc sức khỏe & Dịch vụ xã hội. Đặc biệt theo nghiên cứu; những chuyên viên phân tích nghiệp vụ làm trong ngành Chăm sóc sức khỏe & Dịch vụ xã hội được hưởng mức lương cao hơn khoảng 15,2% so với các ngành khác.

6 lộ trình nghề nghiệp Business Analyst được theo đuổi nhiều nhất 

Trước khi đi những bước đầu tiên của lộ trình nghề nghiệp Business Analyst, bạn cần có sự chuẩn bị kỹ càng. Bạn cần một nền tảng kinh doanh tốt hoặc kiến ​​thức vững chắc về công nghệ thông tin. Hầu hết các vị trí phân tích kinh doanh không yêu cầu kinh nghiệm đều đòi hỏi tối thiểu bằng Cử nhân, thường là kế toán, tài chính, quản lý hoặc CNTT.

Dưới đây sẽ là các lộ trình nghề nghiệp Business Analyst phổ biến nhất ngày nay:

Business Analyst Manager

Các nhà quản lý này tuyển dụng và thuê các thành viên trong nhóm business analyst, giám sát quá trình đào tạo, xác định thực tiễn tốt nhất và thực hiện các mục tiêu tổ chức.

Data Business Analyst

Các chuyên viên phân tích dữ liệu kinh doanh làm việc với các bộ dữ liệu lớn để xác định xu hướng, phát triển biểu đồ và tạo ra các bài thuyết trình trực quan để hỗ trợ các quyết định kinh doanh.

Data Analysis Scientist

Con đường sự nghiệp này cực kỳ khó khăn vì data analyst scientists phải trích xuất ý nghĩa từ dữ liệu được thu thập, giải thích nó và sử dụng nó để tạo ra những insights có thể hành động. Bạn cần phải làm quen với machine learning và số liệu thống kê để có thể làm việc hiệu quả ở vị trí này.

Information Security Analyst

Cybercrime là một chủ đề nóng, và các chuyên gia an ninh mạng đang có nhu cầu rất lớn. Các nhà phân tích bảo mật thông tin bảo vệ các tổ chức khỏi tội phạm mạng bằng cách diễn giải dữ liệu bảo mật, giám sát các mạng và hệ thống CNTT. Nếu bạn quan tâm đến ethical hacking, bạn sẽ thích vị trí này, vì nó thường đòi hỏi phải tìm thấy những điểm yếu trong các hệ thống và loại bỏ chúng.

IT Business Analyst

Vai trò này đòi hỏi phải làm việc trên nhiều dự án và hệ điều hành đồng thời phát triển vai trò quy trình kinh doanh trọng yếu hơn. Đây là lựa chọn nghề nghiệp lý tưởng cho những người yêu thích những con số đầy thử thách.

Quantitative Analyst

Chuyên gia phân tích định lượng tạo ra, thực hiện và trình bày các mô hình toán học hỗ trợ các quyết định tài chính ảnh hưởng đến quản lý rủi ro, đầu tư và cấu trúc giá cả.

Lộ trình nghề nghiệp Business Analyst ưa thích của bạn sẽ mượt mà hơn nếu bạn có những phẩm chất và kỹ năng sau:

• Là một người biết lắng nghe và giao tiếp
• Sẵn sàng xem xét thay đổi
• Có thể đa nhiệm hiệu quả
• Biết đâu là ưu tiên, dựa trên nhu cầu của nhiều bên liên quan
• Trở thành một nhà đàm phán giỏi, người có thể nắm bắt kịp thời các quyết định quan trọng từ các bên liên quan
• Xác định các cơ hội để cải thiện các quy trình có thể nâng cao tính hiệu quả và cải thiện sản lượng
• Làm việc như một phần của một nhóm, bao gồm hợp tác với các cá nhân và các nhóm bên ngoài

Tổng kết, có thể thấy BA là một “chức danh” không thể thiếu; mà doanh nghiệp nào cũng cần trong cơ cấu tổ chức của mình. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu sâu về học thuật của nghề BA, bạn có thể tham khảo thêm tại chương trình đào tạo ba Cole để có thể hình dung các kiến thức, nghiệp vụ của nghề này.